Գյուղացու մեկն ունենում է մի հիմար տղա՝  անունը  Փիլոս: Մի օր, հանդից վերադառնալիս սա մի ասեղ է գտնում ճանապարհին, գցում է սայլի մեջ, որ բերի տուն: Ու, տուն հասնելով, մորն ուրախացնում է,թե քեզ համար ասեղ եմ բերել: Որքան փնտրում է՝ ասեղը չի գտնում սայլի մեջ:

Այդ ժամանակ մայրը հանդիմանում է նրան.

— Հիմա՛ր,- ասում է,-գտած ասեղը շորի կուրծքը կամ թևքը կխրեն, ոչ թե սայլի մեջ կգցեն:

— Լավ, մյուս անգամ էդպես կանեմ,- ասում է Փիլոսը:

Մյուս անգամ մի կատվի ձագ է գտնում.աշխատում է կրծքին ամրացնել ու դրա համար այնքա՜ն է չարչարում կատվին, խեղճը սատկում է:

Գալիս է մորը պատմում: Մայրն ասում է.

-Հիմա՛ր, կատվին «փիսի-փիսի» կանեն, ոչ թե էդպես…

-Լա՛վ, մյուս անգամ էդպես կանեմ:

Մի քանի օր հետո նապաստակ է պատահում: Փիլոսը սիրով «փիսի-փիսի»  է կանչում: Եվ քանի նա կանչում է, նապաստակը հեռու է փախչում:

Գալիս է մորը պատմում, թե ինչպես է նապաստակը փախել:

-Ա՛յ,-ա՛յ-ա՛յ, ա՛յ,- ասում է մայրը,-նապաստակին փայտով ու հրացանով կխփեն, ոչ թե «փիսի-փիսի»  կանեն:

-Եկող անգամ էդպես էլ կանեմ, մայրի՛կ:

Եկող անգամ լաց լինելով գալիս է տուն:

-Ի՞նչ է պատահել,-հարցնում է մայրը:

-Գնացի դաշտ, մի հորթ պատահեց, փայտով խփեցի, ոտը կոտրվեց, հնձվորները բռնեցին ծեծեցին ինձ:

-Ա՛յ,-ա՛յ-ա՛յ, ա՛յ,- ասում է մայրը: Հորթին փայտով չեն խփի, իսկ մարդի, հնձվորի պատահելիս՝ «բարի աջողում» կասեն:

-Լա՛վ, մայրի՛կ, մյուս անգամ էդպես կանեմ:

Մյուս անգամ հանդիպում է մի մեծ խումբ մարդկանց, որ մեռել էին տանում թաղելու:

-Բարի աջողո՜ւմ, բարի աջողո՜ւմ,- գոռում է Փիլոսը:

Մարդիկ բռնում են դրան՝ մի լավ ծեծում, և նա լալով գալիս է էլի մորը պատմում գլխով անցածը:

-Վա՜յ, տղա,- մեռելի պատահելիս՝ կտխրեն, լաց կլինեն, կասեն «աստուծով մխիթարվեք» :

— Լավ, եկող անգամ էդպես կանեմ,- խոստանում է Փիլոսը:

Մի քանի ժամանակ հետո գյուղով անցնելիս, տեսնում է հարսանիք, բակում մարդիկ, կանայք պարում են, ուրախանում:

Փիլոսը մոտենում է, ուրախության ու պարի տաք ժամանակը՝ գլխարկը վերցնում է ու բարձրաձայն լաց լինում.

-Աստուծով մխիթարվեք,-ասում է,-աստուծով մխիթարվեք…

Մարդիկ բռնում են դրան, մի լավ ծեծում ու հարսանիքից դուրս անում: Ճանապարհին պատահում է մի տերտերի.կարծում է՝ դա էլ է իրեն ծեծելու, հայհույ է անում, որ փախցնի:

Բայց տերտերը մոտենում, գավազանով խփում է դրան և ճանապարհը շարունակում:

Իսկ Փիլոսը գալիս է տուն ու բոլորը լալով պատմում է մորը.

-Վա՛յ, Փիլոս, վա՛յ,- ասում է մայրը: -Տերտեր տեսնելիս՝ գլխարկը կվերցնեն, կչոքեն և կասեն. «Օրհնի, տեր հայր»:

-Մյուս անգամ, մայրի՛կ, էդպես կանեմ:

Եվ շատ չի անցնում,  մի օր Փիլոսը գնում է անտառ: Շատ է գնում անտառում, քիչ է գնում, մեկ էլ պատահում մի արջի:

Փիլոս, դու փիլո՜ս…

Արջին տեսնում է թե չէ՝ ծունկ է չոքում ու ասում.

-Օրհնի՜, տեր հայր, օրհնի՜…

Արջը թաթերով խփում է դրան, գցում գետին ու վրան նստում:

Փիլոսը վախից լռում է ու շունչը քաշում իրեն:

Արջը տեսնում է էլ ձայն-շունչ չկա, թողնում է հեռանում:

Իսկ Փիլոսը վեր է կենում ու մինչև տուն վազելը մեկ է անում:

Ու այդ օրվանից, ասում են, Փիլոսը խելոքացել է, էլ հիմարություններ չի անում:

Դասարանական աշխատանք: Կարդալ Ստեփան Զորյանի «Փիլոսը» հեքիաթը, քննարկել:

Լրացուցիչ աշխատանք

1. Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը: Յուրաքանչյուր բառի մեջ մեկ տառ է բաց թողնված՝ աղջիկ, ավտոբուս, առողջ, եղբայր, արձակուրդ, իջնել, դասամիջոց, համբուրել, չորրորդ, վրձին, դեղձ, հաղթել, կեղտ, երփներանգ, խնդրել, աշխարհ, ուղտ/կենդանի/, թուղթ, թագավոր, բանալի:
2. Գրի՛ր, թե տրված բառերի մեջ քանի՞ տառ, քանի՞ հնչյուն կա՝ ոսկի, եղևնի, ծով, տերև, ճյուղ: Օրինակ՝  ոսկեզօծ— 7 տառ, 8 հնչյուն (վ, օ, ս, կ, ե, զ, օ, ծ)
3. Ոսկի- 4 տառ, 5 հնչուն, եղևնի- 5 տառ, 7 հնչուն, ծով- 3 տառ, 3 հնչուն, տերև- 4 տառ, 5 հնչուն, ճյուղ- 4 տառ, 4 հնչուն։

Բազմանիշ թվի բաժանում երկնիշ թվի վրա։ Բաժանման ստուգումը բազմապատկումով

Դասարանական առաջադրանքներ

1․ Կատարի՛ր բաժանում և արդյունքը ստուգի՛ր բազմապատկումով․

Օրինակ՝ 696:12=58

Սյունակաձև

	–	6	9	6	1	2
		6	0		5	8
		–	9	6
			9	6
				0

Ստուգում․

			x		5	8
					1	2
			+	1	1	6
				5	8
				6	9	6

300:15

Սյունակաձև

		–	3	0	0	1	5
			3	0		2	0
				0

672:16

Սյունակաձև

		–	6	7	2	1	6
			6	4		4	2
		–		3	2
				3	2
					0

990:45=

Սյունակաձև

		–	9	9	0	4	5
			9	0		2	2
		–		9	0
				9	0
					0

1518:22=

Սյունակաձև

	–	1	5	1	8	2	2
		1	3	2		6	9
	–		1	9	8
			1	9	8
					0

2805:85=

Սյունակաձև

	–	2	8	0	5	8	5
		2	5	5		3	3
	–		2	5	5
			2	5	5
					0

2. Թվերը ներկայացրու կարգային գումարելիների գումարի տեսքով։

4567=4000+500+60+7

87689=80000+7000+600+80+9

65089=60000+5000+80+9

45625=40000+5000+600+20+5

90985=90000+900+80+5

874589=800000+70000+4000+500+80+9

456980=400000+50000+60000+900+80

3. Երկու տուփում միասին կա 37 մատիտ: Պարզել, թե որքա՞ն մատիտ կա տուփերից յուրաքանչյուրում, եթե հայտնի է, որ առաջին տուփում կա երկրորդ տուփի մատիտների քանակի կեսից 4-ով ավելի մատիտ:

37-4=33

33:3=11

11+4=15

11×2=22

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,

Ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ,

Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,

Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:

Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը

Աշնան քամուն են ծափահարում:

Քամին է այս ծով գանձերի տերը,

Այս ոսկու տերը՝ մեծահարուստ:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ինչպե՞ս ես հասկանում հետևյալ պատկերը.

Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը աշնան քամուն են ծափահարում:

Ջրվեժը խշխշալով կարծես ծափահարի, առուն կչկչալով կարծես ծափահարի, ծառը կառծես հենց նա է քամուն օգնում որ քամի տեղի ունենա, իսկ ծտերը կարծես ծլվլալով ծափահարեն աշնանը։

2. Ո՞ր պատկերն է քեզ ավելի շատ դուր գալիս: Պատասխանդ հիմնավորի՛ր: Դեղին հրդեհ է, և դեղին ծուխ։
3. Ինչո՞վ է աչքի ընկնում բանաստեղծությունը՝ գույնո՞վ, ձայնո՞վ, թե՞ շարժումով: Դո՛ւրս գրիր այն տողերը, որտեղ “գույն” կա: 1֊ին, 2-րդ 3-րդ 4-րդ 8֊րդ։
4. Պատմի՛ր բանաստեղծությունը:
5. Նկարի՛ր բանաստեղծությունը, ձայնագրի՛ր և ֆիլմ պատրաստի՛ր:

1․ Կատարի՛ր բաժանում և արդյունքը ստուգի՛ր բազմապատկումով․

Օրինակ՝ 153։3=51

Սյունակաձև

		–	1	5	3	3
			1	5		5	1
		–			3
					3
					0

Ստուգում՝

			x	5	1
					3
			1	5	3

196:7=

Սյունակաձև

				–	1	9	6	7
					1	4		2	8
				–		5	6
						5	6
							0

Ստուգում․

			x		2	8
						7
				1	9	6

168:3=

Սյունակաձև

	–	1	6	8	3
		1	5		5	6
	–		1	8
			1	8
				0

Ստուգում․

			x		5	6
						3
					1	6	8

192:4=

Սյունակաձև

	–	1	9	2	4
		1	6		4	8
	–		3	2
			3	2
				0

Ստուգում․

			x		4	8
						4
				1	9	2

835։5=

Սյունակաձև

	–	8	3	5	5
		5			1	6	7
	–	3	3
		3	0
			3	5
	–		3	5
				0

Ստուգում․

			x		1	6	7
							5
					8	3	5

228:6=

Սյունակաձև

	–	2	2	8	6
		1	8		3	8
	–		4	8
			4	8
				0

Ստուգում․

			x		3	8
						6
				2	2	8

159:3=

Սյունակաձև

	–	1	5	9	3
		1	5		5	3
	–			9
				9
				0

Ստուգում․

			x		5	3
						3
					1	5	9

485:5=

Սյունակաձև

	–	4	8	5	5
		4	5		9	7
	–		3	5
			3	5
				0

Ստուգում․

			x		9	7
						5
					4	8	5

164:4=

Սյունակաձև

	–	1	6	4	4
		1	6		4	1
	–			4
				4
				0

Ստուգում․

			x		4	1
						4
				1	6	4

2.Գտի՛ր  այն  թիվը,  որի  միավորը    4  է,  տասնավորը՝   9, իսկ  հազարավորը՝ 2094

3. Տրված թվերը ներկայացրենք կարգային միավորների գումարի տեսքով․

234=200+30+4

562=500+60+2

8729=8000+700+20+9

7892=7000+8000+90+2

1204=1000+200+4

4. Որքանո՞վ     կփոքրանա  թիվը,  եթե  նրա գրության  հազարյակների  կարգում գրված 8 թվանշանը փոխարինվի  2-ով։

6000-ով Բազմանիշ թվի բաժանում միանիշ թվի վրա։ Բաժանման ստուգումը բազմապատկումով

Դասարանական առաջադրանքներ․

1․ Կատարի՛ր բաժանում և արդյունքը ստուգի՛ր բազմապատկումով․

Օրինակ՝ 153։3=51

Սյունակաձև

		–	1	5	3	3
			1	5		5	1
		–			3
					3
					0

Ստուգում՝

			x	5	1
					3
			1	5	3

196:7=

Սյունակաձև

				–	1	9	6	7
					1	4		2	8
				–		5	6
						5	6
							0

Ստուգում․

			x		2	8
						7
				1	9	6

168:3=

Սյունակաձև

	–	1	6	8	3
		1	5		5	6
	–		1	8
			1	8
				0

Ստուգում․

			x		5	6
						3
					1	6	8

192:4=

Սյունակաձև

	–	1	9	2	4
		1	6		4	8
	–		3	2
			3	2
				0

Ստուգում․

			x		4	8
						4
				1	9	2

835։5=

Սյունակաձև

	–	8	3	5	5
		5			1	6	7
	–	3	3
		3	0
			3	5
	–		3	5
				0

Ստուգում․

			x		1	6	7
							5
					8	3	5

228:6=

Սյունակաձև

	–	2	2	8	6
		1	8		3	8
	–		4	8
			4	8
				0

Ստուգում․

			x		3	8
						6
				2	2	8

159:3=

Սյունակաձև

	–	1	5	9	3
		1	5		5	3
	–			9
				9
				0

Ստուգում․

			x		5	3
						3
					1	5	9

485:5=

Սյունակաձև

	–	4	8	5	5
		4	5		9	7
	–		3	5
			3	5
				0

Ստուգում․

			x		9	7
						5
					4	8	5

164:4=

Սյունակաձև

	–	1	6	4	4
		1	6		4	1
	–			4
				4
				0

Ստուգում․

			x		4	1
						4
				1	6	4

2.Գտի՛ր  այն  թիվը,  որի  միավորը    4  է,  տասնավորը՝   9, իսկ  հազարավորը՝ 2094

3. Տրված թվերը ներկայացրենք կարգային միավորների գումարի տեսքով․

234=200+30+4

562=500+60+2

8729=8000+700+20+9

7892=7000+8000+90+2

1204=1000+200+4

4. Որքանո՞վ     կփոքրանա  թիվը,  եթե  նրա գրության  հազարյակների  կարգում գրված 8 թվանշանը փոխարինվի  2-ով։

6000-ով Բազմանիշ թվի բաժանում միանիշ թվի վրա։ Բաժանման ստուգումը բազմապատկումով

Դասարանական առաջադրանքներ․

1․ Կատարի՛ր բաժանում և արդյունքը ստուգի՛ր բազմապատկումով․

Օրինակ՝ 153։3=51

Սյունակաձև

		–	1	5	3	3
			1	5		5	1
		–			3
					3
					0

Ստուգում՝

			x	5	1
					3
			1	5	3

196:7=

Սյունակաձև

				–	1	9	6	7
					1	4		2	8
				–		5	6
						5	6
							0

Ստուգում․

			x		2	8
						7
				1	9	6

168:3=

Սյունակաձև

	–	1	6	8	3
		1	5		5	6
	–		1	8
			1	8
				0